વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના સ્વપ્ન મુજબ, ગુજરાતમાં એશિયાઈ સિંહોની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. બુધવારે સિંહોની ગણતરી કર્યા પછી મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે આંકડા જાહેર કર્યા. હવે ગુજરાતમાં સિંહોની સંખ્યા વધીને ૮૯૧ થઈ ગઈ છે. રાજ્યના ૧૧ જિલ્લાઓમાં ૩૫,૦૦૦ ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તારમાં સિંહોની આ ગણતરી કરવામાં આવી હતી. આ કવાયતમાં વન વિભાગના કર્મચારીઓ, સ્થાનિક લોકો અને સ્વયંસેવકો સહિત 3,000 થી વધુ લોકોએ ભાગ લીધો હતો. મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે ગુજરાતમાં સિંહોની સંખ્યામાં થયેલા વધારા પર ખુશી વ્યક્ત કરી. ગુજરાતને ગૌરવ અપાવનારી આ સિદ્ધિનો શ્રેય મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીને આપ્યો. મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું કે છેલ્લા અઢી દાયકામાં સિંહો સહિત વન્યજીવોના સંરક્ષણ અને સંવર્ધન માટે અથાક પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા છે. પ્રધાનમંત્રી દ્વારા શરૂ કરાયેલા 'પ્રોજેક્ટ લાયન' હેઠળ, પૂરતા ભંડોળની ફાળવણી સાથે સિંહોના સંરક્ષણ અને સારવાર માટે કાર્ય કરવામાં આવ્યું છે. સુખદ પરિણામ એ આવ્યું કે સિંહોની સંખ્યા અને તેમના રહેઠાણમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો.
32 ટકાનો વધારો
ગુજરાત વન વિભાગ દ્વારા દર 5 વર્ષે હાથ ધરવામાં આવતી આ વસ્તી ગણતરી 10 થી 13 મે, 2025 દરમિયાન બે તબક્કામાં કરવામાં આવી હતી. વસ્તી ગણતરીમાં 196 નર સિંહ, 330 માદા સિંહ, 140 સિંહણ અને 225 બચ્ચા નોંધાયા હતા, જે 2020 ની વસ્તી ગણતરી (674 સિંહ) ની તુલનામાં 32.20% નો વધારો દર્શાવે છે. રાજ્યમાં 16મી રચના થોડા દિવસ પહેલા જ પૂર્ણ થઈ હતી. 2020ની વસ્તી ગણતરીમાં 674 સિંહ (161 નર, 260 માદા, 93 બચ્ચા, 137 માદા) નોંધાયા હતા, જ્યારે 2025માં આ સંખ્યા નોંધપાત્ર રીતે વધીને 891 (196 નર, 330 માદા, 140 બચ્ચા, 225 માદા) થશે. સિંહોનો વિસ્તાર પણ 2020 માં 3૦,૦૦૦ ચોરસ કિલોમીટરથી વધીને 35,૦૦૦ ચોરસ કિલોમીટર થયો છે. ખાસ કરીને ભાવનગર, પોરબંદર અને બોટાદ જેવા જિલ્લાઓમાં સિંહોની હાજરી વધી છે, જ્યારે દીવના દરિયાકાંઠે પણ સિંહો જોવા મળ્યા છે. આ વધારો ગીરની વનસ્પતિની હાજરી, વિપુલ પ્રમાણમાં શિકાર અને સ્થાનિક લોકોની ભાગીદારીને આભારી છે.
કેવી રીતે થયુ સત્યાપન
શેર્ડ્સની ગણતરીમાં 'ડાયરેક્ટ બિટ વેરિફિકેશન' પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જે લગભગ 100% ચોકસાઈ આપે છે. આ પદ્ધતિમાં સિંહોના શરીર પરના નિશાન, જેમ કે ઈજાના નિશાન, કાનની રચના અથવા શરીરના અન્ય ભાગો નોંધવામાં આવે છે. GPS ટ્રેકર્સ, હાઇ-રિઝોલ્યુશન કેમેરા, ઇ-ગુજફોરેસ્ટ એપ્લિકેશન અને GIS સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ કરીને ડેટા એકત્રિત અને વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યો હતો. સિંહોની ગણતરી 735 બ્લોકમાં કરવામાં આવી હતી, જે 35,000 ચોરસ કિમીના વિસ્તારને આવરી લે છે, જેને 8 પ્રદેશો, 32 ઝોન અને 112 પેટા-ઝોનમાં વિભાજિત કરવામાં આવ્યા હતા. રાજ્યભરમાંથી વન અધિકારીઓ, કર્મચારીઓ, સ્વયંસેવકો અને સ્થાનિક લોકો સહિત 3,254 લોકોએ આ અભિયાનમાં ભાગ લીધો હતો. પીએમ મોદીએ આ વર્ષે માર્ચમાં ગુજરાતમાં ગીર સફારીની મુલાકાત લીધી હતી. ત્યારબાદ તેમણે સેવ લાયન પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો.
