'ચંદ્રયાન 3'ની સફળતા વિશ્વમાં ભારત માટે પ્રગતિના નવા રસ્તા ખોલશે. આ રીતે સમજો, ઇતિહાસ રચાશે. તેની સફળતાથી એક-બે નહીં પરંતુ અનેક ક્ષેત્રોમાં ક્રાંતિકારી પરિવર્તન જોવા મળશે. સરહદ પર ચીન જેવા દુશ્મન દેશો પર નજર રાખવી સરળ બનશે, જેઓ રોજ એક યા બીજી તોફાન કરતા રહે છે. દુશ્મન દળોની મિનિટ-મિનિટની હિલચાલ જાણી શકાશે. હેવી મિસાઇલો છોડવા માટે વિશ્વસનીય પ્લેટફોર્મ ઉપલબ્ધ થશે. જ્યારે ભારતમાં પેલોડ ક્ષમતા વધશે, ત્યારે વિશ્વના ઘણા દેશો તેમના ઉપગ્રહો લોન્ચ કરવા માટે ભારતનો સંપર્ક કરશે. 'ચંદ્રયાન 3'ની સફળતા સાથે જ ભારત પર ડોલરનો વરસાદ શરૂ થઈ જશે. ઘણી વખત આવા સમાચાર આપણને પરેશાન કરે છે કે આવી અને આવી ઉલ્કાઓ પૃથ્વી સાથે અથડાઈ જશે. આવી સ્થિતિમાં લોકોના શ્વાસ રૂંધાવા લાગે છે. અત્યારે પૃથ્વી પરથી આવી ગતિવિધિઓ પર નજર રાખવી સરળ નથી. તેથી, ચંદ્રનું વાતાવરણ સંપૂર્ણપણે સ્વચ્છ રહે છે, તેથી કોઈપણ વસ્તુ ત્યાંથી સ્પષ્ટપણે દેખાય છે. આ સિવાય 'ચંદ્રયાન-3'ની સફળતાથી ભારતને પૃથ્વીની બહાર એટલે કે ચંદ્ર પર સ્ટેશન તૈયાર કરવાની તક મળશે. અહીંથી અન્ય ગ્રહો પર જવાનું સરળ બનશે.
દુનિયામાં આજે સ્પેસ ડોમેનનો સંઘર્ષ છે
પૂર્વ વૈજ્ઞાનિક અને પ્રમુખ રેડિયો કાર્બન ડેટિંગ લેબ, બીરબલ સાહની પુરાવિજ્ઞાન સંસ્થાન, લખનૌ, ડો. સીએમ નૌટિયાલે કહ્યુ કે ભારત સાથે જોડાયેલી ચીન સીમા પર કેટલાક વર્ષોથી ઘુસપૈઠની ગતિવિધિઓ વધી રહી છે. ચીનની સેનાના ભારતીય ક્ષેત્રમાં આવવાના સમાચાર આવતા રહે છે. જો કે ભારતની તરફથી તેનો મુહતોડ જવાબ આપવામાં આવે છે. ચીન સાથે જોડાયેલી સીમા પર પણ મોટી સંખ્યામાં આવા ડ્રોનની ઉપસ્થિતિ બતાવવામાં આવી છે. જેને કોઈપણ દૂરબીન વગર જોવુ શક્ય નથી. દુશ્મનના 'ડ્રોન'નો સામનો કરવા અંગે ઈન્ડિયન સ્પેસ એસોસિએશનના ડી.જી. જનરલ (પુનઃ) એકે ભટ્ટ કહે છે, આજે અવકાશ ક્ષેત્રમાં સંઘર્ષ છે. આજે, 3D, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, 5G અને ક્વોન્ટમ ટેક્નોલોજીએ પરંપરાગત લડાઈ પદ્ધતિઓનું સ્થાન લીધું છે.
72 સેટેલાઈટ પરથી બોર્ડર પર સર્વિલાંસ કરી રહ્યુ છે ચીન
સુરક્ષાના મોરચા પર મોટો પડકાર છે. સૈન્યકરણના હેઠળ જળ, થલ અને વાયુમાં પીસ/વૉર ટાઈમ દરમિયાન તકનીકનો ઉપયોગ કરવો પડશે. આ દ્વારા, આપણે આપણા પોતાના સાધનોની સુરક્ષા કરતા અન્ય લોકો સાથે સ્પર્ધા કરવી પડશે. ખાનગી સેટેલાઇટનો યુગ આવી ગયો છે. એલન મસ્ક તેનું ઉદાહરણ છે. વર્તમાન સમયમાં 92 દેશોએ તેમના ઉપગ્રહો અવકાશમાં લોન્ચ કર્યા છે. ગલ્ફ દેશોએ પણ પૈસાના બળ પર આ સ્થાન હાંસલ કર્યું છે. ISRO આત્મનિર્ભરતાના માર્ગ પર છે. ડ્રોનનો ઉપયોગ સૈન્ય સ્થાનો, જાસૂસી અથવા આતંકવાદીઓને મદદ કરવા માટે થાય છે. ચીન તેના સૈન્ય ડ્રોન દ્વારા પાણી, જમીન અને હવાની સચોટ દેખરેખ રાખે છે. આ માટે તેણે 72 સેટેલાઇટ તૈયાર કર્યા છે. તે યુદ્ધ જહાજો પર નિયમિત નજર રાખે છે.
ચંદ્રયાન 3ની સફળતા અનેક દરવાજા નાખશે
ડૉ. સીએમ નૌટિયાલના જણાવ્યા અનુસાર, 'ચંદ્રયાન 3'ની સફળતા ઘણી રીતે આપણા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આનાથી ચંદ્ર પર સુરક્ષિત રીતે ઉતરાણ કરવાની ભારતની ક્ષમતા પ્રદર્શિત થશે. વર્ષ 2019 માં, ચંદ્રયાન 2 મિશન હેઠળ, લેન્ડરનું સોફ્ટ લેન્ડિંગ સફળ થઈ શક્યું ન હતું. આ વખતે 'ચંદ્રયાન 3'ને લઈને તમામ પ્રકારની પ્રતિકૂળ શક્યતાઓનો અગાઉથી વિચાર કરવામાં આવ્યો છે. અંતિમ રણનીતિ નક્કી કરવામાં આવી છે. આ પ્રકારની સફળતા સ્પિન-ઓફના વિકાસ તરફ દોરી જાય છે, એટલે કે, અન્ય ઘણી તકનીકીઓ. તે માલ અને તકનીકોનો વ્યાપકપણે ઉદ્યોગોમાં ઉપયોગ થાય છે. નવી સામગ્રી, એકમો અને સોફ્ટવેર વગેરે વિકસાવવામાં આવે છે. નાસા દ્વારા પણ આવા સફળ લોંચિંગ પછી ઉદ્યોગોમાં વિવિધ સાધનો અને તકનીકોનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. નિષ્ફળતાના ચાર વર્ષ પછી 'ચંદ્રયાન-3' મોકલવાની હિંમત દાખવવી એ મોટી વાત છે. દરેકને તેની સફળતા પર ગર્વ થશે. લોન્ચિંગ ક્ષમતા, પેલોડ સિદ્ધિ અને સલામતીના મોરચે ભારતની તાકાત વધશે. ભારતની મિસાઈલ ટેક્નોલોજીમાં મોટી મદદ મળશે. ભારતની સેટેલાઇટ લોન્ચ કરવાની ક્ષમતા વધશે. હવામાનની ચોક્કસ આગાહી કરવી સરળ રહેશે. ભારે ઉપગ્રહો મોકલવાની ક્ષમતામાં અપેક્ષિત સુધારો થશે. આ સિવાય સ્પેસના મેપિંગના ક્ષેત્રમાં પણ મોટા ફેરફારો જોવા મળશે. કુદરતી સંસાધનોનું મેપિંગ પણ સરળ બનશે.
ચંદ્રમા પર હીલિયમ-3ની હાજરીથી બદલશે પરિદ્રશ્ય
ચંદ્રમા પર હીલિયમ 3ની રહેલુ છે. જેની સારી એવી ક્ષમતા છે. જો તેનો ઉપયોગ થયો તો દુનિયામા ઉર્જાનુ સંકટ ટળી જશે. ડો. સીએમ નૌટિયાલ બતાવે છે, પરમાણુ રિએક્ટરોમાં હીલિયમ 3 નો ઉપયોગ કરવાથી રેડિયોએક્ટિવ કરવાથી રેડિયોએક્ટિવ કચરો નીકળશે નહી.
'સૌર પવન', સૂર્યમાંથી આવતા કિરણો, ચંદ્રની જમીનમાં પ્રવેશ કરે છે. તેના કારણે ત્યાં હિલિયમ 3 ની માત્રા સતત વધી રહી છે. હિલિયમ 3 ન્યુક્લિયર ફ્યુઝન માટે બળતણ તરીકે કામ કરશે. તે હિલિયમ 4 કરતા વધુ કાર્યક્ષમ છે. તેના દ્વારા વધુ ઉર્જાનો વિકાસ થાય છે. ઈન્ટરનેશનલ થર્મોન્યુક્લિયર એક્સપેરિમેન્ટલ પ્લાન્ટ 'ITER'નો સમગ્ર વિશ્વમાં ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. આમાં ન્યુક્લિયર ફ્યુઝન પર કામ ચાલી રહ્યું છે. તેના દ્વારા પ્રદૂષણ મુક્ત ઉર્જા ઉત્પન્ન કરી શકાય છે. ભલેને એકાદ બે દાયકા લાગે. વિશ્વના તમામ દેશોની નજર આપણા પર છે. 'ચંદ્રયાન 3'ની સફળતાનું ભૌગોલિક રાજકીય મહત્વ છે. તેની સફળતા પછી, અમને અન્ય ગ્રહો પર જવા માટે સ્ટેશન મળશે. અત્યાર સુધી આ બધું પૃથ્વી પરથી થાય છે. ચંદ્રયાન 3 ની સફળતા આપણને પૃથ્વીની બહાર સ્ટેશન બનાવવાની તક આપશે. ચંદ્ર પર લેબોરેટરી બનાવી શકશે.
પૃથ્વી સાથે ક્યારે કોણા ટકરાવવાની શક્યતા છે તેની જાણ થશે
ઘણી વખત આવા સમાચાર આવે છે કે ઉલ્કા પૃથ્વી સાથે અથડાશે. દુનિયા ચિંતિત થઈ જાય છે. શું થશે, કેવી રીતે બચીશું, આ પ્રશ્નો આવવા માંડે છે. ડૉ.સીએમ નૌટિયાલ કહે છે, ચંદ્ર પર ગુરુત્વાકર્ષણ બળ ઓછું છે. ત્યાં પૃથ્વીની સરખામણીમાં વજન 1/6 ઓછું રહે છે. આવી સ્થિતિમાં, ત્યાં નવા પ્રયોગો શક્ય છે. લેબમાં કામ કરવા માટે વધુ સારું વાતાવરણ છે. કારણ, ચંદ્ર પર કોઈ પ્રદૂષણ નથી. આના કારણે આપણે સેમી કંડક્ટર પર ઝડપથી કામ કરી શકીએ છીએ, અત્યાર સુધી આપણે પૃથ્વી પરથી જોતા હતા કે કોઈ વસ્તુ ટકરાશે. હવે ચંદ્ર પરથી તેની દેખરેખ રાખી શકાશે. ત્યાંથી કોઈ પણ વસ્તુ જેવી કે ઉલ્કા વગેરે ખૂબ જ સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકાય છે. ચંદ્ર પરથી દરેક સમયે આવી પ્રવૃત્તિઓ પર નજર રાખી શકાય છે. પૃથ્વી પર પ્રદૂષિત વાતાવરણ હોવાથી આવી સ્થિતિમાં કોઈપણ વસ્તુ અસ્પષ્ટ દેખાય છે. જો ચંદ્ર પર વાતાવરણ સાફ હોય, તો ત્યાંથી ઉલ્કાઓ સરળતાથી જોઈ શકાય છે. તેના કદ અને દિશા વિશે મહત્વપૂર્ણ માહિતી મેળવી શકાય છે. ચંદ્રયાન 3 ની સફળતા સાથે, ભારત આંતરરાષ્ટ્રીય ચલણ પણ મેળવશે. વધુને વધુ દેશો તેમના સેટેલાઇટ લોન્ચ કરવા માટે ભારતનો સંપર્ક કરશે. ફેબ્રુઆરી 2017માં ભારતે PSLV-C37 લોન્ચ કર્યું હતું. તેની સાથે 104 સેટેલાઇટ લોન્ચ કરવામાં આવ્યા હતા. તે ઉપગ્રહોમાંથી ભારતના ત્રણ ઉપગ્રહ હતા. બાકીના ઉપગ્રહો નેધરલેન્ડ, ઈઝરાયેલ, કઝાકિસ્તાન, સ્વિઝરર્લેન્ડ અને યુએસના હતા.
