કારતક મહિનાની કૃષ્ણ પક્ષ ચતુર્દશી તિથિને કાળી ચૌદસ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસ નરક ચૌદસ, નરક ચતુર્દશી અને રૂપ ચૌદસ જેવા નામોથી ઓળખાય છે. જ્યોતિષ મુજબ નરક ચતુર્દશીના દિવસે માતા લક્ષ્મીની મોટી બહેન અલક્ષ્મીને ઘરની બહાર મોકલવામાં આવે છે. ત્યારબાદ દિવાળીના દિવસે માતા લક્ષ્મીનું ઘરમાં આગમન થાય છે.
શાસ્ત્રો મુજબ દેવી અલક્ષ્મીના વાસ ગરીબી, વિપત્તિ અને ગંદકીના સ્થાન પર હોય છે. અલક્ષ્મીને દુર્ભાગ્યની દેવી કહેવામાં આવે છે. જ્યાં અલક્ષ્મીનો વાસ હોય છે, ત્યાં લક્ષ્મી ક્યારેય આવતી નથી. મા લક્ષ્મીને બોલાવવા માટે અલક્ષ્મી મોકલવી જરૂરી છે. તેથી, રૂપ ચતુર્દશીના દિવસે, દેવી અલક્ષ્મીને ઘરની સાફ-સફાઈ કરીને ઘરથી વિદાય આપવામાં આવે છે. આ વખતે નરક ચૌદસ 3જી નવેમ્બર બુધવારે છે. જ્યોતિષ અનુસાર દરેક વ્યક્તિએ આ દિવસે ત્રણ કામ કરવા જોઈએ. તમે પણ આ કામો વિશે જાણો છો.
1. ઘરમાંથી કચરો બહાર કાઢો
નરક ચૌદસના દિવસે ઘરની સારી રીતે સફાઈ કરવી જોઈએ. આ દિવસે ઘરના દરેક ખૂણાને સાફ કરો અને ઘરનો તમામ કચરો બહાર કાઢો. ઘરમાં રાખેલા રંગના ખાલી ડબ્બા, કચરો, તૂટેલા કાચ કે ધાતુના વાસણો વગેરે બહાર કાઢી લેવા જોઈએ. આ સિવાય જો કોઈ તૂટેલું ફર્નીચર અથવા ડેકોરેટિવ સામાન હોય તો તેને ઘરની બહાર કાઢો. દેવી લક્ષ્મીના આગમન માટે ઘરનું વાતાવરણ સ્વચ્છ રાખવું જરૂરી છે.
2. શરીર પર તેલ અને કચરો લગાવવો
ઘરના દરેક સભ્યર ચંદન વડે આખા શરીરને સારી રીતે સાફ કરવું જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે શરીર પર ઉબટન લગાવવાથી અને તેલની માલિશ કરવાથી સૌંદર્ય અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે.
3. યમદીપ પ્રગટાવવો
નરક ચૌદસના દિવસે સાંજે માટીના ચાર દીવા પ્રગટાવવા જોઈએ. આ દીવો યમરાજને સમર્પિત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેને પ્રગટાવવાથી અકાળ મૃત્યુ અને નરકના ત્રાસમાંથી મુક્તિ મળે છે. આ દીવો ઘરના મુખ્ય દ્વાર ગટર
કે કચરાના ઢગલા પાસે મુકો. જ્યાં સુધી આ દીવો બળે ત્યાં સુધી તેના પર નજર રાખો. દીવો ઓલવાય જાય પછી તેને ઘરની અંદર લાવીને મુકો.